Prof. dr. Michiel van de Sande
Michiel van de Sande is hoogleraar orthopedische oncologie, in het bijzonder kinderorthopedische oncologie op de afdeling orthopedie in het LUMC en werkt als oncologisch kinderorthopeed in het Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie. Hij is Voorzitter van de Werkgoep Bottumoren en infectie van de EPOS en bestuurslid van de Dutch Sarcoma Group, Werkgroep Bot en weke delen tumoren van de NOV en de EuroEwing Consortium Executive Group. Zijn chirurgische specialiteit richt zich op de behandeling van kinder, jong volwassenen (AYA)- en volwassen patiënten met bot- en weke delen sarcomen en reconstructieve orthopedie bij kinderen (oncologie en ledemaatreconstructie). Deze combinatie biedt de mogelijkheid om de reconstructietechnieken van de ledematen uit de orthopedische oncologie toe te passen in de kinderorthopedie: b.v. omkeerplastiek volgens van Nes voor congenitale PFFD, vrije Fibula-transplantatie voor reconstructie van de bovenste en onderste ledematen voor aangeboren / traumatische misvorming van de ledematen, en (gewrichts)reconstructie bij kinderen met groeiende intramedullaire pennen en tumorprothesen.
Oncologische orthopedie
Binnen de LUMC onderzoekslijn oncologie zijn de focust het onderzoek naar de oncologische orthopedie zich op (inter)nationale samenwerking; zoals multicenter studies naar reuscel celtumoren van het gewricht en bot, weke delen sarcomen, chondrosarcomen, adamantinoom, osteo- en ewing sarcomen. Er zijn meerdere samenwerkingen opgezet met zowel nationale als internationale sarcomen centra: het PERSARC onderzoek is hier een mooi voorbeeld van. https://www.lumc.nl/org/oncologie-centrum/patienten/ziektes-en-aandoeningen/wekedelentumor/persarc/
Michiel van de Sande heeft meer dan 150 ‘peer-reviewed’ artikelen en boekhoofdstukken gepubliceerd; Zijn onderzoek wordt gefinancierd door verschillende wetenschappelijke beurzen; b.v. het KWF, Alpe-D’huZes, Bontius Stichting en Team Westland.
Wetenschappelijke carrière
Michiel van de Sande heeft zijn opleiding Geneeskunde gedaan aan de Universiteit van Utrecht en zijn opleiding tot orthopedisch chirurg en zijn promotieonderzoek gedaan aan de Universiteit van Leiden. Vervolgens specialiseerde van de Sande zich verder in de oncologische Orthopedie bij het LUMC in Leiden en het Nuffield Medical Center in Oxford. Hij is in mei 2020 benoemd tot hoogleraar Orthopedie van het Leids Universiteit Medisch Centrum
https://www.lumc.nl/over-het-lumc/nieuws/2020/Juni/nieuwe-hoogleraar-michiel-van-de-sande/
EWING sarcoom onderzoek
Ewing sarcomen zijn zeer kwaadaardige tumoren van meestal het bot bij voornamelijk kinderen of jong volwassenen. Het raakt jonge mensen dus in een kwetsbare periode van het leven en raakt niet alleen de patiënten maar ook de gezinnen en families van deze jonge patiënten. Het balanceren van de behandeluitkomsten: GENEZING en KWALITEIT VAN LEVEN staat wat mij betreft centraal in de multidisciplinaire behandeling van deze tumoren die voornamelijk met een zeer intensief chemotherapie schema een (grote)operatie en veelal ook bestraling wordt behandeld. De chemotherapie is er op gericht om de overlevingskansen van de patiënten te verbeteren van ongeveer 20% zonder chemo naar 70% met chemo. Helaas zijn deze percentages niet voor iedereen gelijk. Ons onderzoek naar individuele risicofactoren voor een betere of slechtere overleving na behandeling van een Ewing sarcoom door Sarah Bosma heeft laten zien dat jonge kinderen, zonder uitzaaiingen bij diagnose, met een goede respons op chemotherapie een zeer goede kans van meer dan 90% op overleven hebben. Maar helaas daalt die kans met het veranderen van deze risicofactoren. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31389188/ en https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33046463/
Ook al willen we natuurlijk allemaal dat al onze patiënten de behandeling van een Ewing Sarcoom kunnen overleven met een goede kwaliteit van leven na genezing is dit niet voor iedereen een mogelijkheid. Het is daarom belangrijk deze kansen gedurende de behandeling goed in de gaten te blijven houden en zo mogelijk met de patiënt en familie te bespreken om zo samen een meest wenselijke behandeling te kiezen met een optimale balans tussen de kans op overleven en de kwaliteit van het (resterende) leven. Voor volwassen en met name voor oudere patiënten met een sarcoom is dat een zeer belangrijk deel van de behandelkeuze: https://www.lumc.nl/org/oncologie-centrum/patienten/ziektes-en-aandoeningen/wekedelentumor/persarc/
Of dit ook geld voor kinderen of jong volwassenen met een Ewing Sarcoom is natuurlijk erg complex. Jonge patiënten en hun families zullen mogelijk eerder meer waarde hechten aan de kans op overleving dan de kosten van de behandeling en mogelijk klachten van de behandeling na genezing. Late termijn effecten van een zwaar chemotherapie protocol, zeer grote chirurgische ingrepen en mogelijk daar bovenop hoge dosis radiotherapie kunnen allen een negatief effect hebben op de kwaliteit van leven, functie van het ledemaat en de resterende pijn na behandeling.
Voor zowel families, patiënten en de behandelteams is het daarom ongelooflijk moeilijk om deze afweging zo goed mogelijk te kunnen maken en is er veel wetenschappelijk onderzoek noodzakelijk naar de kansen op overleving en de daarbij behorende kwaliteit van leven nadien. Om antwoorden te vinden op deze vragen doen we in het LUMC en Prinses Maxima Centrum wetenschappelijk onderzoek naar onder andere:
- Minder ingrijpende (precisie) operaties met fluorescentie gestuurde chirurgie: https://www.researchgate.net/publication/327637479_Introducing_fluorescence_guided_surgery_into_orthopedic_oncology_A_systematic_review_of_candidate_protein_targets_for_Ewing_sarcoma
- Het gebruik van protontherapie behandeling voor en na operaties (HollandPTC)
- Uitkomsten van individuele patiënten met een sarcoom (PERSARC) inzichtelijk maken voor patiënten (ValuePerSarC: een door het KWF gesponsorde studie naar de behandel uitkomsten van weke delen sarcomen). Daarnaast willen we deze resultaten ook voor Ewing- en Osteosarcoompatiënten beschikbaar maken
- Kwaliteit van leven onderzoek van Ewing en Osteosarcoom patiënten; zoals bijvoorbeeld de impact van een operatie op de kwaliteit van leven (omkeerplastiek)
- koppelen van de uitkomsten van 4 en 5 tot een inzichtelijke manier van patiënten informatie om zo samen te kunnen beslissen voor de beste behandeling.
Samen met het internationale EuroEwing Consortium waar ik samen met Hans Merks (PMC) in het Bestuur zit, proberen we bovenstaande onderzoeken internationaal te maken door samenwerking met Engels, Franse, Duitse en Nederlandse onderzoeksgroepen. We kijken naar behaalde resultaten in het verleden en zijn hard bezig met de opzet van een nieuwe wereldwijde studie naar nieuwe behandel protocollen met nieuwe medicatie en andere bestralingen technieken. Hierbinnen staan de voorspelling van behandeluitkomsten zoals overleving, lokaal recidief en functionaliteit van het lichaam (kwaliteit van leven) boven aan mijn lijst van aandacht. Samen met internationale collega’s zijn we op zoek naar sponsoring van onderzoek naar bovenstaande drie onderwerpen. Gezien de zeldzaamheid van het Ewing Sarcoom is dat niet altijd gemakkelijk gebleken maar blijven vol optimisme volhouden in onze strijd tegen dit zeldzame sarcoom.